Nivîsîna navdêrên taybetî yên erebî
Hin tîpên erebî û bergindên wan yên di alfabeya kurmancîyê da
Hin tîpên erebî hene ku bergindên wan di alfabeya kurmancîyê da tune ne. Divê ku ew tîp di kurmancîyê da li gor cedwela jêrîn bihên nivîsîn:
| Erebî | Kurmancî | Nimûne |
|---|---|---|
| ث | s, t | kewser, serwet, mîrat, tebat |
| ذ | z | zat, rezîl |
| ص | s | sebir, Salih |
| ض | z, d | zerer, tezmînat, Rîyad, zabit |
| ط | t | Teha, Letîf |
| ظ | z | zalim, Kazim |
| ح | h | Salih, Hesen, heq |
| ع | meaş, Elî, Mesûd, Nafî, Seîd | |
| غ | x | xerîb, Xefûr |
Gava ku nivîsîna dengên erebîyê yên navbirî ji bo hin xebatên zanistî pêwîst be, nîşandekên tîpguhêzîyê dihên bikarînan.
Navên erebî yên kesan ku kurmancîaxêv jî li ser wan li hevûdin dikin yan jî wan navan li xwe dikin, bi awayên xwe yên di kurmancîyê da bi cih bûne û li gor alfabeya kurmancîyê dihên nivîsîn.
Baqî, Bedir, Behrî, Bekir, Beşîr, Binyamîn, Birhan, Cabir, Cahid, Cebar, Cemîl, Cemîle, Cewad, Cewdet, Dawid, Ehmed, Elîf, Emer, Erşed, Ezîz, Ezîze, Fadil, Farûq, Fehîm, Fehîme, Fehmî, Fetah, Fethila, Fethî, Fethîye, Fewzî, Fewzîye, Fexredîn, Fexrî, Fexrîye, Feyaz, Feysel, Hebîb, Hebîbe, Hekîm, Helîm, Helîme, Hemîd, Hemdî, Hemdîye, Henefî, Henîfe, Hesen, Hesîb, Haşim, Hikmet, Hisên, Qedrî, Qedrîye, Letîf, Letîfe, Leyla, Litfî, Litfîye, Mahir, Mecîd, Mihemed, Mehmûd, Meqbûle, Mimtaz, Minewer, Minîr, Mirad, Mistefa, Necîb, Necmedîn, Nedîm, Nesredîn, Nesrila, Nezîr, Nisret, Receb, Rehîm, Rehîme, Rehman, Remezan, Resûl, Reşad, Reşîd, Ridwan, Sadedîn, Sadiq, Sakîne, Salih, Sanîye, Selah, Sebrî, Sebrîye, Selahedîn, Selam, Selîm, Semîr, Senîha, Serwet, Seyîd, Sidqî, Sidqîye, Sibhî, Silêman, Siltan, Simayîl, Siûd, Şaban, Şehabedîn, Şefîq, Şemdîn, Şeref, Şerefedîn, Şerîf, Şerîfe, Şewket, Şêxmûs, Şikrî, Şikrîye, Tajdîn, Taha, Tahir, Wejdî, Wehab, Wehîd, Weqas, Wesfî, Wesfîye, Welî, Wedat, Weysî, Xalid, Xelef, Xelîl, Xezal, Yaqûb, Zahid, Zahir, Zekî, Zekîye, Zeynî, Zibeyde, Zibeyr, Zilkîf
Gelek navên erebî bi vê bêjeyê dest pê dikin: “ebd”. Di nivîsîna navdêrên taybetî da, ya kurmancîtir ew e ku mirov ji bedêla bêjeya “Ebd”ê (عبد) di kurmancîyê da “Evd”ê binivîse. Lewra ya yekem, tîpa berginda dengê [ع]ê di alfabeya kurmancîyê tune ye û ya duyem jî dengê [b]yê di bilêvkirina kurmancîyê da li gelek herêman hatiye guhertin û bûye [v].
| ✔ | ❌ |
|---|---|
| Ebdî | Evdî |
| Ebdulbaqî | Evdilbaqî |
| Ebdulbarî | Evdilbarî |
| Ebdulcebar | Evdilcebar |
| Ebdulezîz | Evdilezîz |
| Ebdulfettah | Evdilfeteh |
| Ebdulhekîm | Evdilhekîm |
| Ebdulhelîm | Evdilhelîm |
| Ebdulhemîd | Evdilhemîd |
| Ebdulletîf | Evdilkerîm |
| Ebdulkerîm | Evdiletîf |
| Ebdulmecîd | Evdilmecîd |
| Ebdulqadir | Evdilqadir |
| Ebdulwehab | Evdilwehab |
| Ebdulwehîd | Evdilwehîd |
| Ebdulxaliq | Evdilxaliq |
| Ebdurrehîm | Evdirehîm |
| Ebdurrezzaq | Evdirezaq |
| Ebdusselam | Evdiselam |
Navên navdarên kurdan ku bi tesîra awayê erebî, bi awayên cuda dihên nivîsîn, divê ku bi awayê kurmancîaxêvan û li gor alfabeya kurmancîyê bihên nivîsîn.
| ✔ | ❌ |
|---|---|
| Ehmed el-Xanî / Ehmedî Xanî / Ahmedê Xanî | Ehmedê Xanî |
| Seîd el-Nûrsî / Seîdî Nûrsî | Seîdê Nûrsî |
| Selah ed-Dîn el-Eyyûbî / Selaheddînî Eyyûbî | Selahedînê Eyûbî |
Di nivîsîna navên wan bajar û welatan da ku bi zimanê erebî ne, divê ku mirov bi giştî xwe bispêre bilêvkirina kurmancîyê.
Behreyn, Cezayîr, Erebistana Siûdî, Filistîn, Îraq, Kuweyt, Libnan, Mexrib, Misir, Qahîre, Qeter, Sûrîye, Tûnis, Yemen, Bexda, Beyrût, Eman, Heleb, Ribat, Rîyad, Sena, Şam, Xertûm